Podpisanie Deklaracji Podlaskiej

Podpisanie Deklaracji Podlaskiej zakończyło Forum Spójności i Rozwoju Granicznego Unii Europejskiej. Wydarzenie, zorganizowane wspólnie przez samorządy województwa i miasta Białystok, zgromadziło niemal tysiąc osób.

– Forum pokazało, że wschodnie regiony graniczne są źródłem siły i odporności całej Wspólnoty i że to tu, na pograniczu Unii Europejskiej i NATO, bije serce europejskiej solidarności – mówił marszałek Łukasz Prokorym. – Serdecznie dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do tego sukcesu – naszym gościom z Polski i zagranicy, ekspertom, przedstawicielom biznesu, nauki i administracji.

Szczególne podziękowania złożył komisarzowi Raffaele Fitto za zrozumienie potrzeb regionów pogranicza i za osobiste wsparcie idei Paktu na rzecz Wschodnich Regionów Granicznych; komisarzowi Piotrowi Serafinowi za obecność i gotowość do dialogu w sprawach, które kształtują przyszłość polityki spójności, a także premierowi Donaldowi Tuskowi za obecność i wsparcie działań inicjatorów forum.

– Dzień 28 października 2025 roku to dzień naszego wspólnego sukcesu – spotkaliśmy się, aby dyskutować o rozwoju Polski wschodniej. To dzień, który pokazuje, że warto wspólnie działać – powiedział Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku. – Potrzebujemy solidarności europejskiej, zrozumienia, że stanowimy barierę dla nielegalnych migrantów i zakusów imperialnych Białorusi i Rosji.

Deklaracja Podlaska zawiera następujące zapisy:

1. Specjalny status rozwojowy i bezpieczeństwa dla regionów granicznych – uznanie w prawodawstwie UE unikalnych wyzwań regionów granicznych, w tym ich roli w ochronie granic zewnętrznych i zarządzaniu skutkami kryzysów geopolitycznych.

2. Dedykowane instrumenty finansowe i legislacyjne – wyższe poziomy dofinansowania, systemy ulg w daninach publicznych, preferencyjne traktowanie w algorytmach podziału środków, elastyczne zasady koncentracji tematycznej.

3. Wsparcie strategicznych inwestycji w bezpieczeństwo, infrastrukturę transportową, zdrowie publiczne, cyberodporność, energię oraz rolnictwo – traktowanych jako elementy spójności i odporności całej Unii. Sygnatariusze podkreślają, że przekierowywanie środków z funduszy spójności na cele militarne mogłoby osłabić potencjał rozwojowy, zwłaszcza regionów najmniej rozwiniętych i przygranicznych, co byłoby w sprzeczności z podstawami polityki spójności.

4. Mechanizmy rekompensat i odbudowy gospodarczej – dla przedsiębiorstw, społeczności lokalnych i sektorów dotkniętych skutkami zerwania więzi handlowych i migracji.

5. Programy zatrzymania i rozwoju kapitału ludzkiego – w tym inwestycje w edukację, kompetencje przyszłości, mobilność zawodową i innowacje społeczne.

6. Stała europejska inicjatywa na rzecz regionów przygranicznych, z jasnym mandatem, budżetem i mechanizmami koordynacji między poziomami zarządzania.

– Niech ta deklaracja stanie się trwałym fundamentem dla silnej i zintegrowanej Europy – zaapelował członek zarządu Jacek Piorunek.

Podziękował też wszystkim zaangażowanym w organizację forum. Podpisy na deklaracji złożyli także wicemarszałkowie Marek Malinowski i Wiesława Burnos,  przewodniczący sejmiku województwa Cezary Cieślukowski, a także przedstawiciele klastrów kluczowych i środowiska naukowego.

Julia Szypulska

fot. Krzysztof Duszyński