III Wielkanocne Targi Pisanki Lipskiej w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej!

31 marca 2025

III Wielkanocne Targi Pisanki Lipskiej w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej! / Kamil Timoszuk

	        Będzie kolorowo, ludowo i świątecznie. Do pisankarek z Lipska nad Biebrzą, podobnie jak w ubiegłych latach, dołączą inni twórcy. Przywiozą to, co potrzebne na Wielkanoc: wiklinowe koszyki na święconkę, szydełkowe serwetki, a także palmy, drewniane zabawki, makatki i rzeźby. Nie zabraknie też tradycyjnych świątecznych kulinariów: wędlin, ciast, serów zagrodowych, napojów rzemieślniczych oraz muzyki na żywo. Na harmonii pedałowej zagra Małgorzata Makowska. Zapraszamy do zagrody z Pieczysk w najbliższą niedzielę, 6.04 od godz. 10 do 15.        

Swój udział w targach zapowiedziało dziewięć twórczyń z Lipska nad Biebrzą, który jest prawdziwym zagłębiem talentów pisankarskich. Sztukę zdobienia jaj techniką batiku szpilkowego mieszkanki miejscowości przekazują sobie z pokolenia na pokolenie.

Batik szpilkowy to nakładanie rozgrzanego wosku na skorupkę jajka przy pomocy szpileczki. W ten sposób powstają przecinki, z których pisankarki tworzą doskonałe kompozycje, równomiernie rozłożone na całej powierzchni jajka: rozety, słoneczka, wachlarze, łańcuszki. Dawniej, po nałożeniu woskowego ornamentu, jajko zanurzano w naturalnych barwnikach, uzyskiwanych z wywaru kory dębowej lub olchowej, często zmieszanej z opiłkami żelaza, a następnie gotowano w wywarze z łusek cebuli. Nadawały one pisance charakterystyczną, czarną bądź brunatną barwę. Barwiono też pisanki w samym wywarze z łupin cebuli, co pozwalało uzyskać różne odcienie brązu – od złocistego po brunatną czerwień.

Na początku lat siedemdziesiątych XX w. pełne jajka zostały zastąpione wydmuszkami, a naturalne barwniki – syntetycznymi farbami do tkanin wełnianych i jedwabnych. Poprzez kilkakrotne zanurzenie pisanki w barwnikach, w kolejności od najjaśniejszego do najciemniejszego i równoczesne wzbogacanie ornamentu, na skorupce jajka powstają wielobarwne dekoracje.

Co roku twórczynie ludowe z Lipska wykonują kilka tysięcy pisanek, które trafiają na świąteczne stoły nie tylko w Polsce. Targi Pisanki Lipskiej są okazją by je zdobyć na własny stół. Wydarzenie nawiązuje do Jarmarków Wielkanocnych organizowanych cyklicznie przez białostockim ratuszem, których pomysłodawcą i organizatorem jest etnograf Wojciech Kowalczuk, obecnie kierownik Działu Etnografii Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej.

Lista twórców ludowych z Lipska

Jarmark Wielkanocny - 6 kwietnia 2025 r.:

Nazwisko i imię Rodzaj twórczości