Konwent Marszałków Województw RP. Samorządowcy debatują w Krakowie

– Jak zawsze spotkania z samorządowcami z innych regionów są bardzo cenne, bo choć każde województwo ma swoją specyfikę, to wiele problemów jest wspólnych. Dobrze jest przyjrzeć się doświadczeniom innych i z nich skorzystać. My w tym pierwszym dniu przede wszystkim zajmujemy się ochroną środowiska i możliwościami finansowania inwestycji proekologicznych, kwestiami wykluczenia komunikacyjnego czy też wykorzystaniem przez regiony środków europejskich – przekazał Łukasz Prokorym. 

Program Czyste Powietrze w nowej odsłonie 

Jak poinformował Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, nowy, udoskonalony program powróci 31 marca br., oferując lepsze wsparcie, bardziej przejrzyste zasady i większą ochronę beneficjentów przed nieuczciwymi praktykami. Ochronę mają zapewnić powołani w gminach operatorzy, którzy poprowadzą beneficjenta od złożenia wniosku do zakończenia inwestycji. Dostaną za to wynagrodzenie, ale też będą odpowiedzialni za jakość usługi. 

O atrakcyjności tego programu jest przekonany Jacek Piorunek. Wyraził też nadzieję, że funkcja operatora będzie w końcu spełniać swoją rolę, bo, jak zauważył, do tej pory bywało z tym różnie. 

– W naszym regionie jest takich stanowisk kilkadziesiąt, ale najczęściej polega to na poinformowaniu, gdzie należy złożyć wniosek o dotację. Nie o to chodzi, to jest fikcyjna pomoc – mówił Jacek Piorunek. – Przykładem rzetelnej pomocy jest Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, gdzie powstają całe komórki specjalizujące się w procedurze, pomagające wypełniać wnioski dla ubiegających się o pieniądze z programu. Mam nadzieję, że ci nowi operatorzy w gminach dostaną solidne przygotowanie merytoryczne, dobre wynagrodzenie, ale też właśnie odpowiedzialność i wówczas to będzie rzetelna pomoc. 

Przypomnijmy, że Czyste Powietrze to program uruchomiony w 2018 roku. Polega na dopłatach do wymiany pieców tzw. „kopciuchów” i na termomodernizację. Cel, jak sama nazwa wskazuje, to zwalczenie smogu. Na dofinansowanie kompleksowej termomodernizacji budynków oraz wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła będzie można dostać prawie 140 tys. zł.

Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych w dyspozycji województw

– Chcemy zwiększyć udział marszałków w koordynacji działań w zakresie wykluczenia komunikacyjnego – poinformował Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Pełnomocnik Rządu ds. Przeciwdziałania Wykluczeniu Komunikacyjnemu Stanisław Bukowiec. 

Chodzi o nowe założenia do ustawy o Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych, w których kluczowe jest przekazanie samorządom województw zarządzania funduszem. Jak wyjaśniał wiceminister Bukowiec, ta decentralizacja ma na celu bardziej racjonalne wykorzystanie pieniędzy i lepsze zarządzanie sprawami wykluczenia komunikacyjnego w poszczególnych regionach. 

Założenia do projektu to w uproszczeniu: samorząd województwa otrzymuje nadzór nad funduszem autobusowym, w porozumieniu z samorządami w regionie przygotowuje plan transportowy i przyznaje dotacje wnioskodawcom. Pełni też funkcję kontrolną. Wysokość funduszu przekazanego dla regionu będzie zależała od powierzchni województwa, liczby mieszkańców, wartości PKB i liczby regularnych linii na terenie regionu. 

Łukasz Prokorym uważa, że proponowane zmiany są obiecujące.   

– Przekazanie kompetencji zarządzania funduszem od wojewodów dla marszałków to krok w dobrym kierunku. Nasze województwo jest niestety jednym z tych, gdzie wykorzystanie funduszy jest albo najmniejsze albo jedno z najmniejszych. Ogrom środków, bo około 20 mln zł., nie został jeszcze wydatkowany. Nam z pewnością będzie łatwiej rozmawiać z gminami na temat współfinansowania połączeń autobusowych, a co za tym idzie, umożliwi przeciwdziałanie wykluczeniu komunikacyjnemu – podkreślał marszałek. 

Turystyka, fundusze unijne i Europejski Kongres Rozwoju i Odnowy Wsi

Gościem pierwszego dnia konwentu był wiceminister Sportu i Turystyki Piotr Borys, który zaprosił samorządy województw do współtworzenia strategii rozwoju turystyki Polski. Poinformował, że taki dokument pozwoli na przyjęcie planu finansowego dla tej gałęzi gospodarki. Zaznaczył, że Polska ma spory potencjał turystyczny. Branża generuje rocznie około 100 mld zł i 5 proc. PKB. Piotr Borys przekonywał, że jest szansa, aby tę wartość podwoić. 

Rozmawiano też m.in. o wykorzystaniu funduszy europejskich przez regiony. Jak podkreślał wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej, samorządy powinny przyśpieszyć wydatkowanie środków. Ich wykorzystanie będzie miało wpływ na decyzję Unii Europejskiej co do przyszłości programów regionalnych. 

Podczas kongresu poinformowano również o wydarzeniu zaplanowanym w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, czyli Europejskim Kongresie Rozwoju i Odnowy Wsi. Będzie to jedno z najważniejszych wydarzeń w trakcie naszego przewodnictwa. Trzydniowy kongres odbędzie się w Poznaniu, a organizatorzy liczą na około 1,5 tys. gości z Polski i zagranicy. To będzie międzynarodowa wymiana doświadczeń związanych z rozwojem obszarów wiejskich.  

Drugi dzień Konwentu Marszałków Województw RP

Oprócz przyjęcia stanowisk, drugiego dnia obrad (27.02) zaprezentowano propozycje instrumentów wsparcia dla przedsiębiorstw zmagających się ze skutkami ubiegłorocznej powodzi. Marszałek Łukasz Prokorym zwrócił uwagę, że południe Polski to nie jedyny region, w którym przedsiębiorcy zmagają się ze skutkami różnego rodzaju kataklizmów.

– My mamy swój kataklizm, mamy bardzo trudną sytuację: zamknięte przejścia graniczne, strefę buforową, a to wszystko dramatycznie wpływa na sytuację podlaskich przedsiębiorstw, m.in. na branżę turystyczną, na branżę przewozową. Także apeluję, aby wsparcie dla terenów zmagający się z problemami było trwałe i dotyczyło także tych województw, które zmagają się ze skutkami sytuacji geopolitycznej, czyli właśnie m.in. Województwa Podlaskiego.

Ostatnim punktem pierwszego posiedzenia konwentu pod przewodnictwem Województwa Małopolskiego była prezentacja dotycząca ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji. Chodzi o uzupełnienie ZSK o tworzenie kwalifikacji sektorowych dla sektora kultury. 

Województwo Małopolskie sprawuje prezydencję w Konwencie Marszałków Województw RP w pierwszym półroczu 2025 roku, w tym czasie Przewodniczącym Konwentu jest Łukasz Smółka, Marszałek Województwa Małopolskiego. Województwo Małopolskie po półrocznej prezydencji przekaże kierowanie gremium Województwu Łódzkiemu.

Aneta Kursa
red.: Julia Szypulska
fot.: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego