W bieżącym roku mija 275. rocznica zawarcia związku małżeńskiego przez Izabelę z Poniatowskich i Jana Klemensa Branickich – parę, której mecenat artystyczny także dziś jest czytelny na mapie kulturowej Podlasia. Zaślubiny siostry późniejszego monarchy stanowią dobrą okazję do przyjrzenia się roli, zaangażowaniu i aktywności kobiet w ówczesnej Rzeczpospolitej.

Tradycyjne ujęcie dziejów kobiet w epoce preindustrialnej zwykle sytuowało ich aktywność w sferze prywatnej, zamkniętej w przestrzeni gospodarstwa domowego: mieszkania, domu czy dworu, ewentualnie w kontekście religijnym. Tymczasem prowadzone od lat badania, dotyczące późnego średniowiecza czy epoki nowożytnej przyniosły odkrycia wielu źródeł, autorstwa nie tylko kobiet, wskazujących na rosnącą rolę pań także w życiu publicznym.

Wiek XVIII to okres gdzie  szczególnie obserwować można kobiecą działalność na polu gospodarczym, kulturalnym, a nawet politycznym. Taką aktywność wykazywała Izabela z Poniatowskich Branicka, siostra króla Stanisława Augusta i żona Jana Klemensa Branickiego, ściśle związana z dziejami i modernizacją Białegostoku. Dodać należy, że zwłaszcza w świetle najnowszej historiografii podobnych przykładów zaangażowania kobiet można wskazać znacznie więcej.

W czasie konferencji odbędą się wystąpienia ponad 15 prelegentów z ośrodków naukowych i kulturalnych z całej Polski. Wydarzeniami towarzyszącymi Symposium będą wizyta wraz z oprowadzaniem po letniej rezydencji Branickich w Choroszczy oraz wizyta w Starym Kościele Farnym w Białymstoku – mauzoleum rodu Branickich – Gryfitów.

Największą niespodzianką będzie wprowadzenie do zabytkowych pomieszczeń Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy grupy rekonstrukcyjnej z Towarzystwa Stanisławowskiego – w większości pań – prezentujących stroje i zwyczaje z czasów stanisławowskich.

Organizatorami sympozjum są: Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku.

źródło: Muzeum Podlaskie w Białymstoku
oprac. Monika Pańko