Zabytkowe kolekcje Książnicy Podlaskiej zostaną zdigitalizowane

Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego (jednostka samorządu województwa) jest pierwszą podlaską instytucją, która dołączyła do grona, w którym są już m.in. Biblioteka Narodowa w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie czy Archiwa Państwowe. Artur Kosicki zaznaczył, że digitalizacja i tym samym pełne udostępnienie wyjątkowych zbiorów biblioteki jest możliwe dzięki dobrej współpracy obecnego rządu i samorządu województwa.

– Dziś ta współpraca, której owocem jest podpisanie porozumienia, dotyczy kultury i nauki – dziedzin tak bardzo istotnych dla społeczeństwa – mówił marszałek. – Książnica Podlaska ma największy księgozbiór w północno-wschodniej Polsce, ma zabytkowe wydawnictwa, a także publikacje w języku esperanto. Teraz będzie to dostępne dla szerokiego grona odbiorców na całym świecie. Cieszę się, że będziemy mogli pokazywać światu, to co mamy najlepsze – dodał.

Większa dostępność wyjątkowych zbiorów

Repozytorium KRONIK@ powstało w celu upowszechniania dóbr kultury i nauki. Obecnie ma około 16 mln zasobów. Ale jak zapewnił Adam Andruszkiewicz, portal będzie rozwijany i w planach jest dołączenie kolejnych instytucji, także tych z naszego regionu.

– Chcemy, aby Polacy mieli jedno miejsce, w którym będą mogli znaleźć wszystkie dobra kultury dostępne na co dzień w sposób cyfrowy – informował Adam Andruszkiewicz i zaznaczył: – Dzisiaj nasze państwo ma ambicje, aby być wysoko rozwiniętym w kontekście technologicznym i oferować zaawansowane usługi cyfrowe. 

Satysfakcji z dołączenia do Krajowego Repozytorium Obiektów Nauki i Kultury nie kryła dyrektor Książnicy.  

– To ważne, że znaleźliśmy się w gronie dużych instytucji kultury, nauki i administracji i możemy prezentować nasze zbiory. Nota bene piękna nazwa dla tego typu repozytorium: kronika – każdemu z nas przywodzi na myśl zapis tego, co najważniejsze – podkreślała Beata Zadykowicz i dodała, że współczesna biblioteka to miejsce, gdzie zapisuje się historię świata, narodu i małej ojczyzny

Dzieła esperantystów i białe kruki

Pierwsze kopie cyfrowe zasobów Książnicy już są dostępne na portalu kronika.gov.pl. To publikacje w języku esperanto z Esperanto-Libraro, jedynej w Polsce bibliotece esperanckiej (filia nr 14). W zbiorach znajdują się dzieła polskich esperantystów, mi.in. Jakuba Szapiry, Antoniego Grabowskiego czy Odo Bujwida.

Jednym z najcenniejszych zbiorów jest „Marta” Elizy Orzeszkowej, to egzemplarz unikatowy ze względu na dedykację tłumacza – Ludwika Zamenhofa dla Elizy Orzeszkowej. 

Książnica Podlaska będzie miała możliwość podzielenia się także kolekcją starych druków, która zawiera wybór pism stanowiących wyjątkową wartość dla kultury polskiej. Zbiór liczy 171 starodruków, czyli druków wydanych do roku 1800. Kolekcja, chociaż ilościowo niewielka, obfituje w unikaty i rzadkości bibliograficzne. Najstarszym z zabytków jest karta z inkunabułowego druku godzinek poświęconych Najświętszej Marii Pannie wydanych w 1500 r. w Paryżu. Jest to całostronicowa ilustracja przedstawiająca Zaśnięcie NMP oraz inne sceny z życia Matki Boskiej.

Do szczególnie cennych kolekcji zalicza się Kolekcję Druków Supraskich Książnicy Podlaskiej, wydanych w Drukarni Ojców Bazylianów. Książnica posiada w zbiorach 20 woluminów supraskich druków.  Jednym z najbardziej wartościowych zbiorów pochodzącym z Kolekcji jest pierwodruk „Pieśni Nabożnych” Franciszka Karpińskiego (1792). To właśnie w Białymstoku poeta podjął zamiar stworzenia modlitewnika dla ludu, z którego pochodzą cenione w Polsce: „Pieśń poranna” oraz „Pieśń o Narodzeniu Pańskim”, znane również jako „Kiedy ranne wstają zorze” i „Bóg się rodzi”.

Aneta Kursa
red.: Małgorzata Sawicka
fot.: Anna Augustynowicz