Odkrywamy Podlaskie Gminy – Zbójna

Położona jest ona w powiecie łomżyńskim. Sąsiaduje z gminami: Miastkowo, Nowogród i Turośl. Od zachodu graniczy z woj. mazowieckim (gminy Lelis, Kadzidło i Łyse). Zajmuje powierzchnię ponad 180 km² z czego 45 proc. stanowią lasy, a 50 proc. użytki rolne. Gminę zamieszkuje blisko 4100 osób. W jej skład wchodzi 19 sołectw.

Lasy perełką gminy

Obszar gminy rozciąga się wśród lasów Kurpiowskiej Puszczy Zielonej, między rzekami: Narwią Pisą, Szkwą. Na terenie gminy i w jej otoczeniu znajduje się pięć rezerwatów przyrody z wieloma gatunkami roślin i zwierząt podlegających ochronie:

• Rezerwat „Kaniston” jest największym i najlepiej zachowanym na terenie Puszczy Kurpiowskiej bagiennym lasem olszowym.
• Rezerwat „Czarny Kąt” to dorodny drzewostan sosnowy – bór brusznicowy i czernicowy.
• Rezerwat „Łokieć” charakteryzuje się zróżnicowaną szatą roślinną, a najcenniejszym jego fragmentem są torfowiska wysokie z unikalną na terenie puszczy sosną o wysokości ok. 2 m, mimo znacznego wieku oraz liczne gatunki mchów i roślinności bagiennej.

Rezerwaty i lasy wokół Zbójnej to ostoja wielu gatunków zwierzyny i ptactwa. Można tu podpatrzeć i podziwiać jelenie, łosie, dziki, bobry. Spotkać można bociana czarnego, puchacza, kraskę, orlika krzykliwego.

Szczególnym zasobem gminy jest meandrowy, wyjątkowo urokliwy szlak wodny rzeki Pisy wiodący do Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Cały teren gminy zaliczany jest do strefy chronionego krajobrazu.

Ludowa tradycja

Atrakcją dla turystów jest nie tylko dziewicze środowisko naturalne, ale także kultura ludowa. Artyści ludowi chętnie pokazują swoje warsztaty pracy, odkrywają tajniki tkania na krosnach, rzeźbienia, plecenia koszy lub wycinania wycinanek kurpiowskich.

Pomimo upływającego czasu dawne zwyczaje są na terenie gminy zachowane, a czas jakby się zatrzymał. Widać to głównie w czasie Świąt Bożego Narodzenia oraz Wielkanocnych. W okresie bożonarodzeniowym bardzo żywa jest tradycja kolędowania do wszystkich domów. Z kolei w Niedziele Palmową można uczestniczyć w procesji z pięknymi kurpiowskimi palmami. 

W czasie imprez ludowych prezentowane są także kurpiowski śpiew, taniec, gadki i teatr obrzędowy. Jednym z najbardziej kultowych wydarzeń są Jesienne Prezentacje Kulturalne.

Warto zobaczyć:

• zabytkowy Kościół Parafialny pw. św. Wincentego a'Paulo z końca XIX wieku w Zbójnej,
• mogiłę pułkownika Antoniego Wysockiego, ps. „Miecz”, uczestnika walk Powstania Styczniowego w 1863r. Mogiła położona jest na wzgórzu w lesie w pobliżu wsi Gontarze,
• Cmentarz powstańców poległych w czasie Powstania Styczniowego w 1863 r.,
• Cmentarz wojenny z I wojny światowej w miejscowości Siwiki,
• Kuzie – zespół kościoła parafialnego z plebanią i dzwonnicą z 1921 r.,
• Dobry Las – kościół parafialny zbudowany w 1919 r.

źródło: zbojna.powiatlomzynski.pl, wikipedia.org
oprac.: Cezary Rutkowski
fot.: Kamil Timoszuk
red.: Edyta Chodakowska-Kieżel