Patriotyczne uroczystości w Łomży

– To dzień, w którym wracamy pamięcią do wspaniałych postaci z kart naszej historii, kart, które nie do końca są odkryte. Nie ma jednoznacznych dowodów, że do śmierci biskupa Stanisława Kostki Łukomskiego w wypadku drogowym między Ostrowią Mazowiecką a Łomżą doprowadziły komunistyczne władze, ale bardzo wiele na to wskazuje. Był dla nich bardzo niewygodny, bardzo jednoznaczny i twardy w swoim sprzeciwie przeciw stalinowskiemu systemowi, a był też bardzo poważnym kandydatem do godności prymasa Polski – powiedział wicemarszałek Marek Olbryś.

Pierwsza część uroczystości odbyła się w łomżyńskiej Katedrze i poświęcona była głównie postaci biskupa ordynariusza, drugiego po Romualdzie Jałbrzykowskim w historii diecezji łomżyńskiej (powstała w 1925 roku). Wicemarszałek Marek Olbryś oraz inni uczestnicy złożyli kwiaty w kaplicy, gdzie znajduje się krypta grobowa biskupów łomżyńskich.

Stanisław Kostka Łukomski pochodził z Wielkopolski, ale bardzo wrósł w Ziemię Łomżyńską w czasie swej posługi, którą pełnił od 1926 do śmierci w 1948 roku. W pamięci Łomży pozostanie także z powodu ocalenia Katedry, którą w 1944 roku Niemcy mieli zamiar zburzyć i zaminowali. Biskup prowadził z nimi negocjacje i zapowiedział, że nie opuści świątyni i zginie pod jej gruzami. Oficerowie hitlerowscy ostatecznie rozkazu nie wykonali i Katedra, której budowa zakończyła się w 1525 roku, ocalała.

Jak przypomniał główny organizator uroczystości Dariusz Syrnicki ze Zawiązku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, biskup Stanisław Kostka Łukomski, używający pseudonimu „Rybak”, był kapelanem podziemia niepodległościowego i dlatego też znienawidzony został przez komunistyczny reżim. Rocznica jego śmierci powiązana została z rocznicowymi obchodami 80-lecia NSZ.

To był główny motyw drugiej części uroczystości na zabytkowym cmentarzu katedralnym. Ponad 20 pocztów sztandarowych, kompania honorowa 18. Łomżyńskiego Pułku Logistycznego, delegacje samorządów, instytucji i organizacji, młodzież, zgromadzili się wokół mogiły, w której spoczywa kapitan NSZ Antoni Kozłowski „Biały” i jego podkomendni. Jest to także symboliczna mogiła ojca i dwóch braci Antoniego Kozłowskiego, którzy stracili życie w hitlerowskich obozach i w walce z niemieckim okupantem.

Antoni Kozłowski zasłynął w okresie okupacji z brawurowych akcji przeciwko Niemcom. W Czerwonym Borze z hitlerowcami walczyli żołnierze zgrupowania AK. Kapitan należący do NSZ miał ze swymi ludźmi szansę ominąć miejsce bitwy i wyjść bez szwanku. Zdecydował się jednak przyjść z pomocą akowcom i zapłacił za to życiem.

– Wspaniała postać, wspaniała rodzina, w której wszyscy walczyli o polskie wartości i ponieśli najwyższą ofiarę – mówił wicemarszałek Marek Olbryś, przekazując organizatorom specjalny list podpisany przez marszałka Artura Kosickiego i siebie.

O rodzinie Kozłowskich i działaniach NSZ na Ziemi Łomżyńskiej mówili także prezes zarządu głównego Związku Żołnierzy NSZ Karol Wołek i wiceprezes Dariusz Syrnicki. Przy grobie wiązanki kwiatów i znicze złożyli m.in. senator Marek Adam Komorowski, wicemarszałek Marek Olbryś, prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski, starosta łomżyński Lech Marek Szabłowski i wicestarosta Maria Dziekońska oraz liczne delegacje. Wojskową oprawę z Apelem Pamięci i salwą honorową zapewnili żołnierze 18. Łomżyńskiego Pułku Logistycznego.

tekst i fot.: Maciej Gryguc
red.: Anna Augustynowicz