IV sesja sejmiku – o puszczy i dolinie rolniczej przede wszystkim

Zanim radni rozpoczęli obrady, uczcili minutą ciszy pamięć Stanisławy Korolkiewicz. Działaczka Solidarności, inicjatorka i organizatorka wielu wydarzeń, m.in. upamiętniających ks. Stanisława Suchowolca odeszła 19 września 2024 roku po ciężkiej chorobie. Miała 80 lat.

Puszcza Białowieska

Obrady zdominowała dyskusja, do której zaproszono dr Renatę Krzyściak-Kosińską, koordynatorkę ds. współpracy z UNESCO w sprawach dotyczących Puszczy Białowieskiej, prof. Stanisława Łuniewskiego, eksperta i badacza Puszczy Białowieskiej oraz Tadeusza Wilczyńskiego, dyrektora Regionalnej Dyrekcji i Lasów Państwowych.

Celem tego spotkania była wymiana informacji na temat objęcia ochroną Puszczy Białowieskiej w formie parku narodowego, a tym samym zmianę dotychczasowego modelu zarządzania. Jeszcze w marcu podlascy radni przyjęli stanowisko sprzeciwiające się senackiemu projektowi ustawy „O obiekcie światowego dziedzictwa Puszcza Białowieska”. Chodziło m.in. o zapisy dotyczące wywłaszczeń gruntów prywatnych. Podnoszono też, że projekt nie był konsultowany z lokalnymi władzami i mieszkańcami. Temat cały czas jest żywy i budzi emocje. Obawy samorządowców i mieszkańców terenów Puszczy Białowieskiej budzą plany zmian w tzw. strefowaniu (to podział terenów na: ściśle chronione, regulowane, rekreacyjne i aktywnej gospodarki). I chodzi właśnie o czwarty obszar, czyli ten, na którym obecnie może być prowadzona działalność gospodarcza. Obecnie to ponad 18 proc. terenów puszczy – to akceptuje UNESCO. Natomiast trwa debata z udziałem ministerstwa, ekologów i części naukowców nad zmniejszeniem tego obszaru o połowę. Jak podkreślano, model zarządzania puszczą według planowanych zmian pozbawiłby m.in. możliwości pozyskiwania drewna i tym samym uniemożliwiłby zarobkowanie na tym terenie. To mogłoby doprowadzić do zapaści społecznej i ekonomicznej tamtejszej społeczności.

Swój pogląd na sprawę przekazał prof. Łuniewski. Podkreślał m.in. że konieczność ochrony jest bezdyskusyjna, ale jak się wyraził: „cel ekologiczny nie powinien przeważać nad celem gospodarczym, który ze względu na cele ekonomiczne i społeczne nie może być pomijany”.  Jest też orędownikiem powołania rady Puszczy Białowieskiej. Gremium miałoby wspomóc osiągnięcie kompromisu w sporze na linii: leśnicy - ekolodzy - mieszkańcy. Zajmowałoby się m.in.: ochroną zasobów przyrodniczych, prawidłową gospodarką leśną, turystyką puszczańską, ochroną bioróżnorodności, zachowaniem ekosystemów w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokoleń. Dbałoby również rozwój społeczności lokalnych zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Natomiast dr Renata Krzyściak-Kosińską wyjaśniała, że do końca 2024 roku ma zostać ukończony projekt planu zarządzania Puszczą Białowieską. Następnie projekt zostanie poddany konsultacjom społecznym.

Mówiła też, że nie zakłada się objęcia szczególną ochroną terenów prywatnych i ewentualne zmiany dotyczą terenów należących do skarbu państwa, czyli m.in. administrowanych przez trzy nadleśnictwa: Browsk, Hajnówka i Białowieża, ale jak podkreśliła: odchodzimy od postrzegania puszczy jako terenu do prowadzenia gospodarki leśnej. Ochrona przyrody: tak, turystyka: tak, ale bez gospodarki leśnej na terenie objętym ścisłą ochroną.

Podlaski Fundusz Ekosystem Dolina Rolnicza 4.0 odkupiony przez samorząd

Radni podjęli uchwałę dotyczącą, powołanego w ubiegłym roku przez Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji „Szelment” i PKS Nova, Podlaskiego Funduszu Ekosystem Dolina Rolnicza 4.0.  Dwie spółki (w obydwu 100 proc. udziałów ma samorząd województwa) powołały trzecią, która miała zarządzać projektem wartym 10 mln euro. Ta forma powołania nie wymagała zgody sejmiku, ale na takie rozwiązania nie dał zgody obecny zarząd.

– Tę sytuację uważamy za niedopuszczalną, chcemy, aby sejmik wyraził zgodę na odkupienie od WOSiR-u i PKS Nova 100 proc. udziałów – mówił Łukasz Prokorym.– Za zgodą sejmiku chcemy powołać spółkę prawa handlowego, w której 100 proc. udziałów będzie miał samorząd województwa.

Andrzej Parafiniuk, nowy prezes Doliny Rolniczej 4.0, zaznaczył, że zmiana właściciela na samorząd gwarantuje wiarygodność spółki. A przy zakładanej dużej aktywności w rozwijaniu współpracy międzynarodowej ma to niebagatelne znaczenie.

Sejmik wyraził zgodę na odkupienie wszystkich udziałów Podlaskiego Funduszu Ekosystem Dolina Rolnicza 4.0 przez samorząd województwa. Warto podkreślić, że chodzi o kwotę 5 tys. złotych.

Zmiany w budżecie

Radni zdecydowali też m.in. o dotacji w wysokości 750 tys. zł dla szpitala wojewódzkiego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Białymstoku na zakup sprzętu medycznego na potrzeby oddziałów gastroenterologii, hepatolgii i chorób wewnętrznych oraz oddziału rehabilitacji kardiologicznej, a także na remont wind.

Sejmik podjął też uchwałę o zwiększeniu o 100 tys. zł dotacji dla Centrum Kultury Białoruskiej. To fundusz na rozszerzenie działalności w zakresie organizacji wydarzeń artystycznych i wydawnictw popularyzujących literaturę białoruską. Dzięki zwiększonej dotacji możliwy będzie m.in. zakup zbiorów do tworzonego archiwum białoruskiego czy uruchomienie przygotowań do obchodów 100-lecia urodzin Wiktora Szweda, wybitnego poety białoruskiego (Wiktor Szwed pisał po polsku i białorusku, a zmarł cztery lata temu w wieku 95 lat (22.10.2020)).

Muzeum Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki w Okopach

Podczas sesji wicemarszałek Wiesława Burnos poinformowała, że pozytywnie został rozpatrzony wniosek o dofinansowanie budowy muzeum poświęconego pamięci legendarnego kapelana „Solidarności”. Tym samym Muzeum Podlaskie w Białymstoku otrzyma z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 37 mln zł na kontynuację przedsięwzięcia. Muzeum ma być przestrzenią modlitwy, spotkań lokalnej społeczności oraz miejsca pielgrzymek.

Stanowiska, apele

Sejmik przyjął też stanowisko w sprawie zmiany sposobu naliczania składki zdrowotnej. Wystosowano również apel o wsparcie branży turystycznej z terenów graniczących ze wschodnią granicą Polski.

Podziękowania dla Złotego Łanu

Przed wtorkowymi obradami marszałek Łukasz Prokorym i radni wojewódzcy złożyli gratulacje laureatom pierwszego miejsca w prezydenckim konkursie na najpiękniejszy wieniec dożynkowy. To właśnie Koło Gospodyń Wiejskich „Złoty Łan” z Lubiejek (gm. Milejczyce) zostało laureatem pierwszego miejsca tego prestiżowego konkursu.

Aneta Kursa
red.: Barbara Likowska-Matys
fot.: Krzysztof Duszyński