Spotkanie rozpoczęły Ewa Kosińska-Lange, dyrektor Biura Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w Brukseli, która powitała gości oraz Magdalena Łyżnicka-Sanczenko, pełniąca obowiązki dyrektora XYLOPOLIS Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie, która przedstawiła zgromadzonym ideę konferencji XYLO Worlds, symbiotycznie związanej z naturą świata przyszłości.

Drewno – materiał przyszłości

Po wstępie przyszedł czas na część naukową. Konferencję otworzyło wystąpienie Jorisa Van Ackera, Kierownika Laboratorium Technologii Drewna z Uniwersytetu w Gandawie, który omówił rolę drewna jako produktu leśnego wykorzystywanego na rzecz zrównoważonej przyszłości budownictwa. Naukowiec wskazał, iż zapotrzebowanie na drewno do roku 2050 wyniesie 10 miliardów metrów sześciennych, co ze względu na wciąż rosnącą liczbę ludności przenoszącej się na obszary miejskie, jest bardzo istotne. Drewno i szerokie możliwości jego wykorzystania mogą zagwarantować m.in. osiągnięcie celów agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, przyjętych przez wszystkie państwa członkowskie Organizacja Narodów Zjednoczonych. 

Kolejny panel dyskusyjny dotyczył drewna jako surowca przyszłości we współczesnym budownictwie i innych dziedzinach inżynierii. Wzięli w nim udział przedstawiciele nauki, administracji i biznesu: Antra Viļuma z Politechniki w Rydze, Petr Čermákz Uniwersytetu w Brnie, Jarosław Szewczyk z Politechniki Białostockiej, Primož Simončič ze Słoweńskiego Instytutu Leśnego oraz Tomasz Perkowski z firmy Unihouse. Dyskusja dotyczyła wizji i zasad nowoczesnej gospodarki leśnej, która dba o zachowanie naturalnych rezerwuarów leśnych i pomników przyrody, kształtując jednocześnie potencjał biznesowy obrotu drewnem. Uczestnicy mogli też poznać konkretne przykłady z zakresu architektury, budownictwa czy materiałoznawstwa. 

Las i drewno a globalne wyzwania

Druga część konferencji była poświęcona osiągnięciom świata nauki, będących konkretną odpowiedzią na zachodzące zmiany klimatyczne i wyzwania globalne współczesnego świata. Uczestnicy panelu poznali m.in. wynik prac badawczych nad substancjami bioaktywnymi zawartymi w grzybach drzewnych, które mogłyby stanowić podstawę do opracowania nowych antybiotyków oraz leków na nowotwory, choroby cywilizacyjne, jak również zapoznali się z potencjałem surowców pochodzenia naturalnego oraz dawnymi metodami w leczeniu ludzi i zwierząt. Zwrócono także uwagę na pozytywny wpływ kontaktu z przyrodą na zdrowie psychiczne współczesnego człowieka oraz propozycję przyjęcia konkretnych rozwiązań ukierunkowanych na stworzenie bardziej zrównoważonej i harmonijnej relacji z naturą, która jest kluczowa dla naszego przetrwania i dobrego samopoczucia.

Dr Ewa Zapora z Instytutu Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej w czasie swojego wystąpienia zwróciła uwagę na nadmierną i wszechobecną chemizację środowiska, rolnictwa czy żywności, która może mieć katastrofalne skutki dla zdrowia oraz życia ludzi, zwierząt i roślin. Zdaniem naukowczyni choroby cywilizacyjne są największą epidemią naszych czasów, na którą nie ma lekarstwa, ale „natura dostarcza inspiracji i gotowych rozwiązań” . Jej zdaniem las i drewno mogą być źródłem „superzwiązków do zadań specjalnych”, które w przyszłości mogą stać się nowymi lekami i suplementami.

Wystąpienie Marcina Sielezniewa z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku było poświęcone gospodarce leśnej i ochronie jednego z najbardziej zagrożonych gatunków motyli europejskich, żółtego Colias.
W Europie liczebność motyla żółtego Colias uległa dramatycznemu zmniejszeniu z powodu niszczenia siedlisk i prawdopodobnie także zmiany klimatu. Jedna z ostatnich metapopulacji w Unii Europejskiej przetrwała we wschodniej części Puszczy Knyszyńskiej (Województwo Podlaskie), gdzie obecnie jest całkowicie zależna od leśnictwa. W 2021 roku rozpoczęto projekt finansowany przez Lasy Państwowe, mający na celu prowadzenie badań ekologicznych oraz opracowanie i wdrożenie środków ochronnych, zapewniających motylowi przeżycie w długoterminowej perspektywie.

Kolejny prelegentka, Bérénice Kimpe z klastra Xylofutur, przedstawiła perspektywę Francji na temat wpływu sektora leśnego na globalne wyzwania poprzez realizację konkretnych projektów, wpisujących się w wyznaczone przez Komisję Europejską cele. Mowa m.in. o neutralności klimatycznej, biogospodarce i odbudowie bioróżnorodności, gdzie sektor leśno-drzewny może odegrać kluczową rolę dzięki ścisłej współpracy z przemysłem i środowiskiem akademickim.

Przyszła siedziba centrum ma liczyć ok. 8 tys. metrów kwadratowych, a odwiedzających może być – zgodnie z naszymi przewidywaniami, kiedy centrum stanie się już popularne – do 2 tys. dziennie – mówił prof. Lech Dzienis.

XYLOPOLIS, czyli promowanie wiedzy o drewnie 

Konferencję zakończył prof. Lech Dzienis, który mówił o koncepcji utworzenia nowej instytucji kultury – XYLOPOLIS Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie, która powstanie do 2027 roku w Województwie Podlaskim. Przyszła siedziba centrum ma liczyć ok. 8 tys. metrów kwadratowych, a odwiedzających może być – zgodnie z naszymi przewidywaniami, kiedy centrum stanie się już popularne – do 2 tys. dziennie – mówił prof. Lech Dzienis.

Profesor przypomniał, że centrum jest wpisane i zatwierdzone jako projekt strategiczny w nowym programie regionalnym, z którego region będzie wykorzystywał środki z UE, z programu Fundusze Europejskie dla Podlaskiego (FEdP) 2021-2027. XYLOPOLIS będzie wpływać na rozwój regionu, a także świetnie promować województwo, które słynie z terenów puszczańskich. Dzięki ofercie edukacyjnej Centrum przyciągnie turystów (m.in. rodziny z dziećmi), ale także naukowców. Będzie się też zajmować wsparciem przedsiębiorców. Podkreślano, że biznes ma być jedną z podstaw działania nowej instytucji.

Za zorganizowanie konferencji odpowiadają XYLOPOLIS Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie, Dom Polski Wschodniej w Brukseli, Biuro Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w Brukseli oraz Urzędu Marszałkowski Województwa Podlaskiego. Partnerami wydarzenia było Łotewskie Biuro Innowacji i Technologii w Brukseli oraz Słoweńskie Stowarzyszenie Biznesu i Badań.

W ramach spotkania odbył się też koncert znakomitej, pochodzącej z województwa podlaskiego artystki Karoliny Cichej: Karolina Cicha i Sw@da zagrali w Brukseli.

XYLOPOLIS Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie jest instytucją Samorządu Województwa Podlaskiego.

źródło: xylopolis.pl
oprac.: Aneta Kursa