30 lat Kurpiowskiego Zespołu Śpiewaczego ze Zbójnej

- To 30 lat piękna tradycyjnej kultury w najczystszej postaci. Część rozległej kurpiowskiej krainy znajduje się w województwie podlaskim ze Zbójną i Kuziami w centrum. Wielką wagę przywiązuje się tu do kultywowania tradycyjnego obyczaju, mowy, stroju, śpiewu czy tańca - powiedział wicemarszałek Marek Olbryś.

Jak podkreślał, to także 30 lat „ambasadorskiej misji” zespołu w prezentowaniu autentycznej kultury kurpiowskiej w województwie podlaskim, w całej Polsce i wielu krajach świata.

- To jest tak piękne, bo jest prawdziwe. Zespół tworzą ludzie, którzy nie musieli się uczyć tradycyjnego śpiewu i całej kurpiowskiej tożsamości, bo nasiąkali nimi od dziecka  Żyją w tej kulturze na co dzień i chcą sie tym dzielić z innymi. Ja także jestem „pniokiem”, czyli człowiekiem mogącym się pochwalić kurpiowskim rodowodem. Czuję to i chcę ocalać, w czym pomoże Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie pod skrzydłami samorządu województwa. Na szczęście, coraz więcej ludzi nie wstydzi się być Kurpiami i włącza swoje regionalne dziedzictwo w dziedzictwo narodowe - dodał wicemarszałek.

Jubileuszowe spotkanie w Kuziach miało dla Marka Olbrysia i jego małżonki Bogumiły także bardzo osobisty wymiar. U Heleny i Bolesława Olbrysiów (dziadkowie wicemarszałka) w Dębnikach, nieopodal Zbójnej, bywał Adam Chętnik, piewca Kurpiowszczyzny. W tym domu także do kurpiowskiej rodziny męża wchodziła Bogumiła Olbryś. Obecnie w kierowanym przez nią Zespole Szkół Weterynaryjnych i Ogólnokształcących w Łomży działa zespół pieśni i tańca sięgający po kurpiowskie tradycje.    

- Pięknie żyjecie i pięknie śpiewacie. Moje serce już zostanie do końca życia w tej kurpiowskiej puszczy - mówił wzruszony wicemarszałek Marek Olbryś.

Zespół śpiewaczy w Zbójnej powstał w 1992 roku z inicjatywy Elżbiety Lemańskiej. Artystyczną opieką objęli go Teresa Pardo i Marek Żemek z Regionalnego Ośrodka Kultury w Łomży. Elżbieta Lemańska i Marek Żemek już nie żyją, ale na posterunku trwa Teresa Pardo słynąca ze znakomitej znajomości kurpiowskich tradycji i twardego charakteru. Podczas jubileuszu zapowiedziała, że zostaje, zachowa „solówki” i będzie nadal strofować niegrzecznych.  

- Zaczynaliśmy w ten sposób, że członkowie zespołu odtwarzali z pamięci pieśni znane z domu, uroczystości, spotkań okolicznościowych. Okazało się tego całkiem sporo. Było to tak dobre, że już za pierwszym wyjazdem na najbardziej prestiżowy w kraju festiwal ludowej muzyki w Kazimierzu, w pożyczonych strojach, zdobyliśmy wyróżnienie. A teraz trochę pracujemy, trochę się bawimy, trochę się popisujemy jak przyjdzie gdzieś pojechać, nie tylko śpiewem, ale też koronką haftem czy wycinankami - wspominała Teresa Pardo.    

Stałą bazą zespołu jest Gminny Ośrodek Kultury w Zbójnej. Kieruje nim, a  także śpiewa w zespole, Renata Krajewska. To jej przypadło przedstawienie uczestnikom jubileuszowej gali krótkiego bilansu 30-lecia. W tym czasie w zespole występowało 45 osób. Obecnie tworzy go 9 pań i 4 panów i współpracująca kapela .

W repertuarze śpiewacy mają tradycyjne pieśni, ale też widowiska związane ze zwyczajami i obrzędami (weselnymi, świątecznymi czy towarzyszącymi np. darciu pierza, pieczeniu chleba albo kiszeniu kapusty). Są obecni w codziennym życiu mieszkańców przygotowując oprawę artystyczna mszy czy ślubów. Zespół śpiewaczy ze Zbójnej jest stałym uczestnikiem najważniejszych regionalnych i krajowych imprez folklorystycznych. Znany jest i pod Tatrami, i na Kaszubach, a także m.in. na Litwie i Białorusi, we Francji i  Niemczech. Wydał już dwie płyty.

- Jesteśmy w zespole, bo to lubimy, czujemy to od dziecka. Ja zawsze chciałam chodzić w stroju i śpiewać -  powiedziała Renata Krajewska.

Każdy z członków zespołu otrzymał indywidualne podziękowania i upominki. Z gratulacjami i podziękowaniami pospieszyli liczni przyjaciele zespołu.

- Bardzo doceniamy tę kulturową tożsamość części powiatu łomżyńskiego i cieszymy się, że jest ona kultywowana w tak wyjątkowo sposób przez kolejne pokolenia. To niesamowite bogactwo, atrakcyjne i unikalne. Kurpie razem to jest siła - powiedziała Maria Dziekońska, wicestarosta powiatu łomżyńskiego.

Pozdrowienia kolegom przekazali członkowie kurpiowskich zespołów z Kuzi, Turośli oraz kapeli Miód na Serce. Jarosław Cholewicki, dyrektor Regionalnego Ośrodka Kultury w Łomży zaprosił do zarejestrowania materiału na trzecią płytę. Pozdrowienia z Polski, Białorusi i Berlina przekazał dziennikarz radiowy Lech Marek. Wzruszające słowa śpiewacy ze Zbójnej usłyszeli od delegacji z litewskich Jaszun, która przywiozła m.in. tradycyjny chlebek. 

tekst i fot.: Maciej Gryguc
red.: Cezary Rutkowski