Odkrywamy Podlaskie Gminy – Krypno

2 marca 2023

Widok z góry na Krypno. Po środku tablica z nazwą miejscowości.

	        W ramach cyklu #OdkrywamyPodlaskieGminy poznajemy bliżej nasz region. Na facebookowym profilu Województwa Podlaskiego przedstawiamy jedną z nich. Dzisiaj zapraszamy do gminy Krypno.        

Gmina Krypno wchodzi w skład powiatu monieckiego, jest jedną z najmniejszych gmin województwa podlaskiego. Siedzibą władz gminnych jest wieś Krypno Kościelne. Jest jedną z najmniejszych gmin województwa podlaskiego.

Początki osady o nazwie Krypno związane są z kolonizacją puszczy królewskiej i sięgają XV w. Wielkie znaczenie dla rozwoju miejscowości miało położenie przy trakcie królewskim wiodącym z Krakowa przez Tykocin do Knyszyna, gdzie mieścił się zamek królewski, w którym rezydował ostatni z Jagiellonów król Zygmunt August podczas polowań w Puszczy Knyszyńskiej.

Miejscowa legenda głosi: „na grubej lipie, pod którą była krypa przeznaczona do pojenia koni królewskich w czasie postoju, pojawił się obraz Matki Boskiej. Obraz trzykrotnie odnoszono do kościoła w Knyszynie i za każdym razem powracał w to samo miejsce. Od tego miejsca i wydarzenia prawdopodobnie pochodzi nazwa miejscowości: Krypka, Krypa, a na początku XVI w. Krypno. W pobliżu lipy, dla uświęcenia tego miejsca przez długie lata stała kapliczka, a następnie były wznoszone kolejne kościoły”.

Obecnie w tym miejscu znajduje się kościół, w którym zostały zachowane elementy legendy, czyli słynący łaskami namalowany na lipowej desce obraz Matki Boskiej Pocieszenia. Jest to jedna z najwcześniejszych kopii obrazu Matki Boskiej Śnieżnej z Bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie. Została sprowadzona prawdopodobnie przez hetmana Jana Zamoyskiego do jego kaplicy w pobliskim Knyszynie. W 1985 r. odbyła się uroczysta koronacja obrazu diademami papieskimi, co przyczyniło się do dalszej popularyzacji sanktuarium, będącego tradycyjnym miejscem pielgrzymek.

Atrakcją turystyczną gminy jest także Muzeum im. Włodzimierza Puchalskiego, prekursora polskiego filmu przyrodniczego, które mieści się we wsi Morusy.

Na terenie gminy znajdują się dwa szlaki piesze:

Królowej Bony niebieski o długości 75 km;
Szlak Maryjny: Białystok – 15 km – Supraśl – 12 km – Sokołda – 52 km – Różanystok – 61 km – Święta Woda – 45 km – Krypno – 47 km – Juchnowiec – 10 km – Białystok.

Z kolei we wsi Bajki Zalesie znajduje się dwustuletnia dworska kapliczka. W ub.r. przeszła gruntowny remont dzięki funduszom europejskim. Kapliczka, oprócz wartości sakralnej, ma duże znaczenie historyczne – jest pamiątką po ważnych wydarzeniach dla tego obszaru. Na początku XIX w., postawił ją Melchior Ołdakowski, ówczesny marszałek szlachty powiatu białostockiego, właściciel majątku w miejscowości Bajki Zalesie. Był to gest podziękowania za to, że jego synowie wrócili z wojen napoleońskich. Kapliczka jest jedynym zachowanym obiektem po okazałym dworze na tym terenie.

Zabytek jest też usytuowany w pobliżu biegnącego dawnym carskim traktem z Warmii na Podkarpacie szlaku rowerowego „Green Velo”.

Natomiast w Krypnie Wielkim znajduje się Muzeum Pacowa – Chata. To prywatna placówka położona w Krypnie, działająca przy gospodarstwie agroturystycznym. Muzealna ekspozycja odnosi się do tradycji historycznej rodu Paców oraz czasów I Rzeczypospolitej. Znajdują się tam zbiory etnograficzne, historyczne oraz militaria. Najstarsze z eksponatów pochodzą z XVII w. Przy muzeum usytuowana jest wioska tematyczna Przysiółek Szlachecki, w którym organizowane są zajęcia tematyczne oraz zabawy.

źródło: Urząd Gminy Krypno, wikipedia.pl
oprac.: Paulina Dulewicz
red.: Barbara Likowska-Matys
fot.: Kamil Timoszuk

Opublikował: Anna Augustynowicz

2 marca 2023