Obowiązujące przepisy prawa dotyczące transplantacji

„Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeżeli osoba za życia nie wyrazi sprzeciwu na pobranie po śmierci swoich narządów, to domniemywa się, że wyraża zgodę. Mówi o tym art.5 ust. 1 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2020 r. poz. 2134 z późn. zm.) „Pobrania komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia lub pobrania komórek lub tkanek w celu ich zastosowania u ludzi można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu”.

Sprzeciw można wnieść poprzez wpis w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów, w formie pisemnego oświadczenia własnoręcznie podpisanego i noszonego przy sobie lub ustnej deklaracji złożonej w obecności co najmniej dwóch świadków.

Rozmowa personelu medycznego z osobami najbliższymi zmarłego ma na celu ustalenie jego stanowiska na temat pośmiertnego dawstwa narządów. Prawo nie daje uprawnień rodzinie do decydowania o pobraniu bądź niepobraniu cudzych komórek, tkanek i narządów, dopóki sam za życia nie wyrazi sprzeciwu.

W związku z powyższym każdego zachęcamy do poinformowania rodziny o swojej woli na temat ewentualnego pośmiertnego oddania narządów, by uniknąć w przyszłości potrzeby domniemywania czyjeś woli w przypadku niespodziewanej śmierci.

W 2021 r. w Polsce najmłodszy dawca miał 1,5 roku, a najstarszy 79 lat.
W województwie podlaskim pięć osób pośmiertnie podarowało komuś swoje narządy. Spośród 15 szpitali z potencjałem dawstwa na terenie województwa podlaskiego trzy były aktywne w programie pozyskiwania narządów od zmarłych (Poltransplant Biuletyn Informacyjny 2022, s. 10,11,16). Na dzień 31grudnia 2022 r. w Polsce na przeszczepienie narządów oczekiwało 1856 osób. (statystyka prowadzona przez Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant” w 2022 r.).

Więcej informacji na stronach: Polsprantal.org i Pulsmedycyny.pl 

oprac.: Aneta Kursa
fot.: Kamil Timoszuk