Uczczono pamięć o Katyniu i Sybirze

Wiosną 1940 r. sowiecka policja polityczna zamordowała blisko 22 tys. obywateli Rzeczypospolitej. Zostali zgładzeni tylko dlatego, że byli patriotami. Zbrodni na polskiej elicie dokonano w Katyniu, Kalininie, Charkowie, Chersoniu, a także Mińsku i Kijowie. Jednak to w lesie w okolicach Katynia Niemcy odnaleźli pierwsze masowe groby z ciałami polskich żołnierzy. Miało to miejsce 13 kwietnia 1943 r.

– Nic nie dzieje się bez przyczyny. To, co dzisiaj jest dramatem naszych sąsiednich narodów Ukrainy i Białorusi, jest skutkiem i brakiem rozsądnej oceny rzeczywistości oraz milczenia elit. Nam nie wolno milczeć, kiedy widzimy choćby zalążki zła. Trzeba stanowczo nazywać rzeczy po imieniu, bo historia lubi się powtarzać – mówiła Wiesława Burnos.

13 kwietnia 1940 r. to również data drugiej masowej deportacji polskich obywateli w głąb ZSRR. Objęła ona ok. 61 tys. ludzi, przede wszystkim rodziny represjonowanych wcześniej osób. Dlatego szacuje się, że w tej grupie było ok. 80 proc. kobiet i dzieci, także rodziny oficerów zamordowanych w Katyniu. Wśród nich znalazł się 6-letni wówczas Tadeusz Borowski-Beszta.

– W nocy nas obudzono i kazano nam się ewakuować. Zaprowadzono nas do wagonów towarowych przy stacji Łapy. Przez dwa tygodnie byliśmy wiezieni do północnego Kazachstanu, tam nas wyładowano i porozwożono po kołchozach, jako element roboczy – wspominał Sybirak.

Od 10 lutego 1940 r. do czerwca 1941 r. władze Związku Sowieckiego zorganizowały cztery wywózki na Wschód. W sumie według danych NKWD zesłano ok. 330-340 tys. osób. Wiele z nich nigdy nie wróciło do kraju.

W czwartkowych uroczystościach, zorganizowanych przez Miasto Białystok, udział wzięli m.in.: reprezentanci administracji rządowej i samorządowej, przedstawiciele Stowarzyszenia Rodzina Katyńska oraz Związku Sybiraków w Białymstoku, służby mundurowe, duchowieństwo oraz reprezentanci Instytutu Pamięci Narodowej.

Anna Augustynowicz
red.: Edyta Chodakowska-Kieżel
fot.: Krzysztof Duszyński