Obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino
- Spotykamy się dzisiaj, aby wspomnieć jedno z najwspanialszych zwycięstw w dziejach polskiego oręża. Osiemdziesiąt lat temu polscy żołnierze pokazali niezwykłe poświęcenie dla sprawy wolności Europy, okupowanej przez hitlerowskie wojska. Odwaga, z jaką walczyli wzbudzała ogromny podziw - powiedział marszałek. - Bitwa pod Monte Cassino ma szczególne znaczenie dla społeczności naszego regionu. Wielu żołnierzy 2. Korpusu pochodziło bowiem z terenów przedwojennego województwa białostockiego. Pamiętajmy o nich, o ich patriotyzmie i nieustającej chęci walki o wolną i demokratyczną Polską dla dobra Europy oraz całej międzynarodowej społeczności – zaznaczył.
W uroczystości przed Pomnikiem Sił Zbrojnych na Zachodzie przy ulicy M. Skłodowskiej-Curie w Białymstoku udział wziął również prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Prezydent przywołał historię tamtych dni, podkreślając męstwo i determinację walczących pod dowództwem gen. Władysława Andersa.
- Pamiętając dziś o bohaterach bitwy spod Monte Cassino i o wszystkich bohaterach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, również walczymy o Polskę. Los i historia postawiły przed nami inne zadania, które musimy wypełniać, by stać się godnymi tych, którzy ginęli pod Monte Cassino – mówił. - Troska o praworządność, o demokrację, porozumienie ponad podziałami, nienaruszalność konstytucji, równość obywateli wobec prawa, opieka nad najsłabszym, godne funkcjonowanie na arenie międzynarodowej, bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne - to nasze dziedzictwo, nasz obowiązek wobec polskich bohaterów i nasza powinność – podkreślił prezydent.
Wojewoda podlaski Jacek Brzozowski podkreślił, że bitwa pod Monte Cassino jest jednym z tych wyjątkowych wydarzeń w historii naszego kraju mających moc jednoczenia wszystkich Polaków.
- Dzieje polskiego żołnierza, to część dziedzictwa narodowego, która musi budzić uzasadniony podziw – powiedział wojewoda.
80. rocznica walk była okazją do przyznania następujących odznak: Kombatanckich Krzyży Zwycięstwa, „Za zasługi dla Związku kombatantów RP i byłych więźniów politycznych”, „Polska Niepodległa – 1918-2018”, jubileuszowych odznak „Polska Niepodległa 1918" („Gwiazda”), srebrnych odznak honorowych Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyży 100-lecia Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej oraz odznak pamiątkowych 2. Korpusu generała Władysława Andersa.
Kwiaty przed Pomnikiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie złożyli m.in. prezes zarządu płk Bogdan Topór i inni przedstawiciele Oddziału w Białymstoku Krajowego Związku Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz reprezentanci służb mundurowych.
W sobotnich uroczystościach uczestniczyli również m.in.: metropolita białostocki abp Józef Guzdek, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Podlaskiego Łukasz Nazarko, europoseł Tomasz Frankowski, zastępca prezydenta Białegostoku Tomasz Klim, przewodnicząca białostockiej rady miasta Katarzyna Jamróz, prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Kordian Borejko oraz komendant Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej gen. bryg. Sławomir Klekotka.
***
18 maja 1944 roku oddziały 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa stoczyły jedną z decydujących bitew, która miała rozstrzygnąć o losach II wojny światowej. Zwycięstwo polskich żołnierzy przyczyniło się do przełamania niemieckiej linii obrony i otwarcia wojskom sojuszniczym drogi do wyzwolenia Rzymu.
Była to czwarta próba zdobycia wzgórza. Biało-czerwony proporczyk na ruinach klasztoru zawiesił patrol ppor. Kazimierza Gurbiela z 12. Pułku Ułanów Podolskich.
Walki trwały 13 dni i 20 godzin, były niezwykle krwawe. W ich czasie zginęło 923 polskich żołnierzy, blisko 3 tys. zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.
Paulina Dulewicz
fot.: Paweł Krukowski
